Recensie 20 vragen & antwoorden over digitale transformatie

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Met het boek 20 vragen & antwoorden over digitale transformatie geeft de auteur Menno Lanting inzicht in aspecten zoals data, weerstand, leiderschap, organisatie inrichting en businessmodellen die naar voren komen tijdens de digitale transformatie.

Aan iedere vraag wordt een afzonderlijk hoofdstuk gewijd waarbij de vragen zijn geclusterd rond vier thema’s:

• Strategie & visie
• Talent, organisatie & leiderschap
• Implementatie
• Digitale business modellen, data en AI.

1. Waarom moeten organisaties digitaliseren? Verminderen frictie, efficiëntere inzet van middelen, meer toegevoegde waarde leveren, lagere kosten van informatie delen, uitbesteden (delen van het) productieproces, goed kunnen inspelen op snel veranderende netwerken en nieuwe organisatieconcepten, verbeteren manier van werken (vertrouwen, toegankelijkheid, verspilling, negatief effect op de maatschappij, vereenvoudigen), medewerkers voortdurend nieuwe vaardigheden laten opdoen.
2. Welke manieren zijn er om organisaties te digitaliseren? Digitale simplificatie (alleen automatisering van efficiënte processen), digitale innovatie (nieuwe producten, diensten processen voor bestaande klanten), digitale optimalisatie (verzamelen en analyseren van data en AI), digitale synthetisatie (ontwikkelen nieuwe manier van denken om mensen, processen en technologie te integreren) en digitale reparatie (het op orde brengen van bestaande digitale systemen).
3. Wat is digitale transformatie? Het proces waarbij een organisatie zich ingrijpend en op alle fronten (technologie, processen, structuur, cultuur, talent) aanpast aan veranderingen in de technologie en markt.
4. Wie moet de ‘trekker’ zijn van de digitale transformatie? Directe betrokkenheid van de CEO is onmisbaar. Als de CEO de digitale strategie echt begrijpt en onderschrijft, kunnen de mensen die verantwoordelijk zijn voor de implementatie van de transformatie veel makkelijker hun werk doen.
5. Hebben we een digitale (transformatie) strategie nodig? Het opstellen en consequent nastreven van een groot doel of hoge ambitie is essentieel voor het succes van elke digitale verandering.
6. Wat is de relatie tussen leren en transformeren? Organisaties die succesvol digitale veranderingen doorvoeren, zijn vaak flexibel en kunnen snel nieuwe technologieën omarmen en deze gebruiken om kansen te creëren. Een ‘lerende organisatie’ zorgt voor een strategie, context, structuur en cultuur die mensen in de organisatie in staat stelt om optimaal te leren.
7. Kun je digitale transformatie van ‘onderop’ laten slagen? Het implementeren van ideeën vereist een ingrijpend proces met samenwerking van verschillende delen van de organisatie. Als er geen heldere visie is van bovenaf, lopen initiatieven voor digitalisering van ‘onderop’ in de uitvoering vast en raken mensen teleurgesteld. Er moet wel een juiste balans tussen sturing geven en medewerkers betrekken, zijn. 
8. Wat betekent digitale transformatie voor het leiderschap? Je hoeft als leider niet alles te weten, als je maar de juiste vragen kunt stellen en medewerkers weet te inspireren (storytelling) om nieuwe technologieën en werkwijzen te omarmen.
9. Is agile werken een element in digitale transformatie? Agile werken is niet de oplossing voor elk probleem en elke organisatie. Het is belangrijk om de organisatie wendbaar en zelf organiserend te maken. Het leiderschap evolueert naar een faciliterende en coachende rol.
10. Hoe vinden en behouden we het talent voor digitale transformatie? In plaats van budget besteden aan het verticaal ontwikkelen van managementposities, moet energie gestopt worden in het horizontaal ontwikkelen van professionele medewerkers. HR zal de kennis of expertise moeten hebben om de juiste talenten aan te trekken.
11. Hoe behouden we de persoonlijke verbinding en creativiteit? Emotie, creativiteit, communicatie en empathie onderscheiden ons van technologie. Data versus intuïtie (op basis van marktonderzoek zou Sony de Walkman nooit hebben ontwikkeld).
12. Hoe beginnen we digitale transformatie? Het startpunt van elke digitale transformatie is het begrijpen van de huidige situatie (technologische infrastructuur, organisatieprocessen en werkcultuur) en de vaststelling van de doelstellingen. De digitale transformatie is geen eenmalig project, maar een doorlopend proces van vernieuwing en verbetering. Dit vereist een strategische visie, diepe inzichten, adequate middelen en bovenal een bereidheid tot veranderen.
13. Wat moeten we in de organisatie opnieuw inrichten. Nieuwe manieren van succes meten, horizontaal organiseren, verminderen van complexiteit, focus op het wat, niet op het hoe en feedback organiseren. Digitale simplificatie vraagt om een procesgerichte aanpak. Digitale optimalisatie vraagt om een prestatiegerichte aanpak. Digitale innovatie is inherent aan een cultuurgerichte benadering en digitale synthetisatie is sterk verbonden met een hoger doel.
14. Hoe betrekken we de business bij de transformatie? Door besef van urgentie. Hoe meer mensen in de organisatie inzien dat veranderingen nodig zijn, hoe beter. Door het volledig inpassen van digitale processen en technologieën in de dagelijkse routine en de algehele organisatiecultuur. En door het bevorderen van verbondenheid zodat medewerkers zich betrokken voelen bij de organisatie en de veranderingen die plaatsvinden.
15. Hoe maak je het ecosysteem onderdeel van de digitalisering? Kennis is niet langer persoonlijk bezit, maar bestaat binnen het ecosysteem. Je waarde wordt bepaald door hoe goed je deze kennis deelt en verrijkt. Creëer een digitaal geïntegreerd intern ecosysteem. Dit kan leiden tot verbeterde samenwerking, innovatie en efficiëntie binnen de organisatie.
16. Hoe ga je om met weerstand? Mensen praten graag over vernieuwing, maar vaak verwachten ze dat anderen meer of sneller veranderen dan zijzelf. Elke stap in de transformatie moet duidelijk worden gecommuniceerd, met nadruk op wat de verandering betekent en wat de mogelijke gevolgen zijn voor zowel de medewerkers als voor de organisatie.
17. Hoe komen we tot nieuwe digitale businessmodellen? Als leiders fundamentele aannames van de organisatie ter discussie stellen, stimuleren ze alle medewerkers om hetzelfde te doen. Digitale transformatie betreft het gebruik van digitale technologieën om processen, organisatiecultuur en klantervaringen te veranderen of te verbeteren, en dit heeft directe gevolgen voor de manier waarom een organisatie waarde creëert en eventueel inkomsten genereert (het value model: doelgroep, waarde creatie, inkomstengeneratie en probleemoplossing).
18. Welke rol speelt data in digitale transformatie? Het nauwkeurig bestuderen van alle verzamelde informatie kan helpen om zaken in een organisatie beter te laten werken en nieuwe trends te zien aankomen. Datagedreven businessmodellen zijn voor veel organisaties essentieel voor het succes. Dat vraagt om voldoende datageletterd te zijn, de goede data te verzamelen en niet zoveel mogelijk data te verzamelen.
19. Hoe zorgen we ervoor dat meer collega’s datagedreven gaan werken? De leiding van een organisatie moet een cultuur uitdragen waarin beslissingen op basis van data worden genomen. Door een cultuur te bevorderen waarin experimenten en leren wordt aangemoedigd, kunnen organisaties innovatie stimuleren en hun vermogen om waarde te halen uit data vergroten. Medewerkers moeten dan wel de vaardigheden hebben om deze data te begrijpen en te gebruiken.
20. Van waaruit ontwikkelen we de nieuwe digitale businessmodellen: de ‘olietanker’ of de ‘speedboot’?Wanneer een organisatie al langer bestaat, kan de digitale transformatie zeer ingrijpend zijn. Daarom wordt er dan vaak gekozen om een digitale ‘speedboot’ naast de bestaande organisatie te zetten. Deze ‘speedboot’ is flexibel en wendbaar, met een groot vermogen om te leren en te innoveren. Bij de ‘olietanker’ benadering kiest men er bewust voor om de digitale vernieuwing niet buiten de organisatie te plaatsen omdat de vernieuwing anders te weinig invloed heeft op de bestaande organisatie.

Conclusie. Aan de hand van 20 vragen, uitgebreide antwoorden en aanspreekbare concrete praktijkvoorbeelden geeft Menno Lanting de digitale transformatie inhoud en zet je aan tot denken wat het voor je eigen organisatie betekent. Praktijkvoorbeelden van veelal Nederlandse bedrijven zoals Vopak, NRC, Neckermann, Politie Rotterdam, VGZ, IBM, Talpa, Sunweb, Ahold, et cetera. Het is echter geen stappenplan om je eigen digitale transformatie vorm te geven. Wel kan je de vragen als risico’s herformuleren om daarmee je eigen digitale transformatie te beoordelen. Voor iedereen die betrokken is bij digitale transformaties het lezen waard.

Bestellen 20 vragen & antwoorden over digitale transformatie:  managementboek, bol.